De beurskrach van 1929

In het voorjaar van 1929 heerste er in de Verenigde Staten een bijna euforische stemming op de beurs. De werkloosheid is laag en de nieuwe president Herbert Hoover is vol optimisme. In zijn eerste toespraak beschrijft hij de Verenigde Staten als een “nieuwe beschaving, die overal ter wereld wordt bewonderd”. Centraal in al dit optimisme staat de New York Stock Exchange, waarop een groot deel van de nieuwe rijkdom wordt gefinancierd. Van 10.00 tot 15.00 bruist het op de beursvloer van activiteit. Onder de gepleisterde, glazen koepels registreren de telegrafisten de steeds veranderende koersen. Meestal stijgen ze, steeds verder en verder. Sinds 1921 is de waarde van de Dow Jones-index bijna verzesvoudigd. De prijs van populaire aandelen zoals Radio Corporation is in dezelfde periode gestegen van $ 1,5 tot $ 114 per aandeel.
Wilt u beginnen met daytrading? Wij kunnen Markets.com aanbevelenSe mere
In de zomer van 1929 wordt er meer dan $ 7 miljard geleend aan investeerders, waaronder aan veel gewone mensen die geen buitengewone kennis over de beurs hebben. Het is iets na 12.00 op 5 september 1929 als het nieuwsalarm plotseling begint te rinkelen bij United Press in New York. Op een zojuist ontvangen telegram staat in grote letters “ECONOOM VOORSPELT AANDELENVAL VAN 60 TOT 80 PUNTEN”. Het nieuws komt rechtstreeks uit Boston, waar econoom Roger W. Babson zojuist heeft gesproken op de National Economic Conference. De bericht verspreidde zich snel naar kranten in het hele land. Plotseling zijn de aandelenkoersen in vrije val. Speculanten vrezen dat Babson gelijk heeft. Die dag sluit de industriële index met een daling van maar liefst 10 punten. Ongekend voor die tijd. De dagen daarna herstellen de prijzen zich enigszins, maar het ergste moet nog komen. De markten zijn ineens ontzettend onrustig. Op 24 oktober 1929 volgen alle investeerders op Wall Street inspecteur William Crawford, terwijl hij iets na tien uur over de vilten vloer van de beurs loopt. Het is Crawfords taak om de handel te beginnen met een slag op de grote klok, wat hij meestal doet met een lach op zijn gezicht. Vandaag is de stemming echter compleet anders. Brokers zijn gespannen en op de beursvloer van 1.400 vierkante meter dromt het van de mensen. Die dag slaat Crawford extra hard op de klok om van zijn slechte humeur af te komen. Vanaf dat moment is er geen houden meer aan. De eerste minuten schiet de prijs van Kennecott Copper, Sinclair Oil en Standard Brands de lucht in, maar dan gebeurt er iets gevaarlijks. Om 10.25 wordt een batch van 20.000 General Motors-aandelen aangeboden met een korting van 80 cent per aandeel. Dit leidt tot paniekerige kettingreactie.

ZO ONTSTOND DE CRISIS Na de crash was de Democratische Partij in de Verenigde Staten zeer kritisch over de Republikeinse president Herbert Hoover, ervan overtuigd dat zijn laissez-faire-beleid de crisis had aangewakkerd. Later bleek er ook sprake te zijn van uitgebreide koersmanipulatie en twijfelachtige handelspatronen door banken en particulieren. In de jaren twintig werden miljoenen aandelen niet gekocht op basis van de werkelijke waarde van bedrijven, maar omdat speculanten hoopten deze met winst te kunnen verkopen. In 1928 daalde de vraag naar consumptiegoederen, terwijl de aandelenkoersen verder bleven stijgen. Op een gegeven moment moest er dus een omslag plaatsvinden. De wereldmarkt was helemaal niet klaar voor een nieuwe crisis zo kort na de Eerste Wereldoorlog. De industriële en financiële sectoren van veel landen waren zwak en van internationale handel was nauwelijks sprake. Hierdoor kon de crisis zich snel verspreiden van de Verenigde Staten naar andere delen van de wereld.
ZO ONTSTOND DE CRISIS
Na de crash was de Democratische Partij in de Verenigde Staten zeer kritisch over de Republikeinse president Herbert Hoover, ervan overtuigd dat zijn laissez-faire-beleid de crisis had aangewakkerd. Later bleek er ook sprake te zijn van uitgebreide koersmanipulatie en twijfelachtige handelspatronen door banken en particulieren. In de jaren twintig werden miljoenen aandelen niet gekocht op basis van de werkelijke waarde van bedrijven, maar omdat speculanten hoopten deze met winst te kunnen verkopen. In 1928 daalde de vraag naar consumptiegoederen, terwijl de aandelenkoersen verder bleven stijgen. Op een gegeven moment moest er dus een omslag plaatsvinden. De wereldmarkt was helemaal niet klaar voor een nieuwe crisis zo kort na de Eerste Wereldoorlog. De industriële en financiële sectoren van veel landen waren zwak en van internationale handel was nauwelijks sprake. Hierdoor kon de crisis zich snel verspreiden van de Verenigde Staten naar andere delen van de wereld.

Stukjes papier van de penseelgrafieken dwarrelen door de hal en zelfs op straat kan het gebrul van de beursvloer worden gehoord. Voor sommige aandelen zijn er plotseling geen kopers meer, waardoor er ‘gaten’ zijn ontstaan door vrijwel verticale prijsdalingen. Een paar uur later zijn de dalingen zo aanzienlijk dat de machtigste mannen in de Verenigde Staten een spoedvergadering houden in de buurt van het beursgebouw. Hier besluiten ze te proberen om de markt zelf weer op gang te brengen. In de namiddag worden er miljoenen aandelen gekocht boven de marktwaarde om de prijzen weer op te krikken. Het is echter vechten tegen de bierkaai. Vijf dagen later is de markt nog steeds nerveus en gaan er geruchten dat er ‘s nachts een ongebruikelijk groot aantal orders is geplaatst. Terwijl de klok langzaam naar het openen van de beurs toe tikt, is de zaal al vol met mensen. Het is een lawaai van jewelste. 10, 9, 8, 7… Het aftellen eindigt, maar niemand kan de bel horen. Een inferno van geschreeuw stijgt op van de beursvloer. Brokers rennen rond als kippen zonder kop. “20.000 op de markt!” “40.000, verkopen, verkopen!” “50.000! Verkoop op de markt! ”
Wilt u beginnen met daytrading? Wij kunnen Markets.com aanbevelenSe mere
De koersen schieten omhoog en omlaag, en blinde paniek grijpt om zich heen in het beursgebouw. General Motors, Radio Corporation, Anaconda Copper: de betrouwbaarste en meest solide aandelen van Amerika bevinden zich in een vrije val, en niemand kan er iets aan doen. Richard Whitney van Morgan, de held van 24 oktober, rent net als iedereen doelloos rond. Niemand hoort of hij “kopen” of “verkopen” roept. Verschillende brokers breken in tranen uit. Midden in de brullende mensenmassa zakken sommigen in elkaar en worden ze weggetrokken door verpleegsters. Bij een balie wordt een van de medewerkers bij de haren gegrepen en over de vloer getrokken door een man die steeds roept: “Ik ben failliet! Ik ben failliet!” Elders zitten er mannen op hun knieën en bidden ze hardop tot God. Maar niets helpt. Radio Corporation, dat een paar dagen geleden nog werd verkocht voor $ 420 wisselt nu voor $ 26 van eigenaar. General Electric, dat ooit $ 396 kostte, is nu nog maar $ 210 waard. DuPont zakt van $ 217 naar $ 80, United States Steel van $ 261 naar $ 166 en Delaware and Hudson van $ 224 naar $ 141. Het is een waar bloedbad.
Wilt u beginnen met daytrading? Wij kunnen Markets.com aanbevelenSe mere

DE CRASH HEEFT OOK GEVOLGEN VOOR NEDERLAND De financiële crisis in de Verenigde Staten van 1929 verspreidde zich snel naar de rest van de wereld. In Nederland had de landbouwindustrie als eerste problemen met het vinden van afnemers. Vervolgens trof de crisis het hele land. Bedrijven vielen om en de werkloosheid steeg tot 50 procent. In 1932 stond Nederland op de rand van een bankroet. De regering voerde een reeks nieuwe wetten in om de economie van het land weer te stimuleren. Tegelijkertijd werden er nieuwe handelsovereenkomsten gesloten met andere landen. In 1934 was de werkloosheid gedaald tot 22 procent.
DE CRASH HEEFT OOK GEVOLGEN VOOR NEDERLAND
De financiële crisis in de Verenigde Staten van 1929 verspreidde zich snel naar de rest van de wereld. In Nederland had de landbouwindustrie als eerste problemen met het vinden van afnemers. Vervolgens trof de crisis het hele land. Bedrijven vielen om en de werkloosheid steeg tot 50 procent. In 1932 stond Nederland op de rand van een bankroet. De regering voerde een reeks nieuwe wetten in om de economie van het land weer te stimuleren. Tegelijkertijd werden er nieuwe handelsovereenkomsten gesloten met andere landen. In 1934 was de werkloosheid gedaald tot 22 procent.

Buiten het beursgebouw arriveerde de bereden politie om de rust en orde te herstellen. Maar overal in de stad kwamen er mensen samen bij telegrafisten die de steeds verder dalende koersen optekenden. De crisis bereikt een psychologische climax, maar het dieptepunt is nog lang niet bereikt. Dit gebeurt drie jaar later, terwijl de nasleep van de beurskrach op Wall Street nog altijd doorklinkt in de Amerikaanse samenleving. De industriële index bereikt die zomer een dieptepunt van 41 punten. Veertien miljoen Amerikanen zitten zonder werk, wat neerkomt op 32,6 procent van de beroepsbevolking. Sinds de crash op Wall Street zijn er 9.000 banken failliet gegaan in de Verenigde Staten. Politici en economen hebben zoiets nog nooit meegemaakt, en hebben geen idee wat ze moeten doen. In maart wordt Franklin D. Roosevelt benoemd als nieuwe president na een overweldigende overwinning op Herbert Hoover. In de jaren dertig slaagde hij er met zijn New Deal-plan in om de crisis langzaam te bedwingen. Zie ook: De crash van 1929 vergeleken met 2007 – een BBC-documentaire Documentaire over de crash